تحلیل و بررسی یأس و ناامیدی از نگاه قرآن و نهج البلاغه

امروزه علی رغم پیشرفت انسان ها در همه ی زمینه ها، یکی از مشخصه های بارز و عینی در رفتار عموم مردم جامعه ضعف امید و امیدواری است، به همین دلیل شناخت عوامل این رذیله و راه های تقویت امید در آدمی ضمن ایجاد تلاش هدفمند در انسان، سلامت روان او را نیز تضمین خواهد نمود. در پژوهش حاضر، با بهره گیری از آیات قرآن کریم، نهج البلاغه، و نیز تفاسیر و شروح معتبر، به بررسی مسئله ی یأس و ناامیدی پرداخته شده است، و سعی بر این شدهکه پس از بررسی کلید واژگان ناامیدی، عوامل یأس آفرین را بررسی، سپس راه کارهای مقابله با آن را شناسایی نمائیم، اهمیت انتخاب این موضوع، عمومیت این رذیله ی اخلاقی در بین انسان ها، به خصوص جوانان و پیامدهای سوئی که این رذیله بر جای می گذارد بود. در مکاتب روان شناختی به طور گسترده به بررسی این موضوع پرداخته شده ولی چون نگاه روان شناسی به این موضوع یک نگاه ملموس و حاصل تجربه های مادی است، تنها توانسته تا حدودی با این مشکل مقابله کند. اما سوالی که برای یک مسلمان وجود دارد این است که نگاه دین و مذهب از جمله قرآن و نهج البلاغه نسبت به این موضوع چیست و چه راه حل هایی برای مقابله با این رذیله ارائه داده اند. از نتایج بارز و شاخص مفهوم یأس و ناامیدی در قرآن آن است که جهان بینی قرآن، یک جهان بینی خدا مرکزی است و هیچ مفهوم عمده ای در قرآن جدای از مفهوم خداوند وجود ندارد، به همین دلیل تنها پناهگاه انسان در مواقع ناامیدی، پناه بردن به خالق یکتاست. همچنین دستورات و توصیه های حضرت علی(ع) در این باره با قرآن تناقضی ندارد، و ایشان هم، مانند قرآن خدا را در مواقع سختی و ناامیدی، تنها پناهگاه می دانند.